Đặc điểm chính của làn sóng Công Nghệ mới - (AI)
Bốn (4) đặc điểm chính của làn sóng công nghệ mới:
Cuốn "Sóng thần công nghệ" (The Coming Wave) nêu bật bốn đặc điểm chính của làn sóng công nghệ mới, mỗi đặc điểm đều làm tăng thách thức trong việc kiềm chế sự phát triển và ảnh hưởng của nó.
Đây là lý do tại sao việc kiểm soát làn sóng công nghệ này trở nên khó khăn:
Bất đối xứng (Asymmetry): Đặc điểm này cho thấy công nghệ mới cho phép các tác nhân nhỏ - cá nhân hoặc tổ chức nhỏ - tạo ra ảnh hưởng lớn mà trước đây chỉ các thực thể lớn mới có khả năng làm được. Ví dụ, việc sử dụng máy bay không người lái và vũ khí mạng hỗ trợ bởi AI bởi các nhóm phi nhà nước, có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho các quốc gia và tổ chức lớn. Điều này làm cho việc kiểm soát và dự đoán hành động của các tác nhân trở nên phức tạp, khi mà khả năng gây hại không còn bị giới hạn bởi quy mô hay nguồn lực.
Siêu tiến hóa ( Hyper-evolution): Công nghệ phát triển một cách nhanh chóng và không ngừng gia tăng tốc độ, tạo ra một môi trường đầy rủi ro và cơ hội liên tục thay đổi. Các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý gặp khó khăn trong việc theo kịp với sự tiến bộ này, khiến việc đề xuất và thực thi các biện pháp kiểm soát hợp lý trở nên khó khăn.
Đa dụng (Omni-use): Công nghệ mới có thể được ứng dụng cho nhiều mục đích khác nhau, cả trong lĩnh vực tốt lẫn xấu. Sự linh hoạt này khiến cho việc dự đoán và kiểm soát các hậu quả tiềm tàng trở nên khó khăn, vì công nghệ có thể được tái sử dụng hoặc biến đổi để phục vụ mục đích không mong muốn mà không dễ dàng bị phát hiện hoặc ngăn chặn.
Tự chủ (Automony): Khả năng hoạt động một cách tự chủ của AI và công nghệ sinh học, mà không cần đến sự can thiệp trực tiếp của con người, đặt ra mối lo ngại về sự phát triển không thể kiểm soát. Các công nghệ này có thể tiến hóa theo cách không dự đoán được và gây hại nếu chúng vượt ra khỏi sự kiểm soát của con người.
Những đặc điểm trên cho thấy rằng, sự phức tạp, tốc độ phát triển không ngừng, tính linh hoạt trong ứng dụng, và khả năng tự chủ của công nghệ mới tạo nên thách thức lớn trong việc giữ vững sự kiểm soát. Việc kiềm tỏa sự phát triển và ảnh hưởng của làn sóng công nghệ này đòi hỏi phải có sự hiểu biết sâu sắc, linh hoạt và sáng tạo trong cách tiếp cận, cùng với sự hợp tác quốc tế sâu rộng. Sự phối hợp giữa các chính phủ, tổ chức quốc tế, cộng đồng doanh nghiệp, và nhóm nghiên cứu khoa học sẽ là chìa khóa để đạt được sự cân bằng giữa việc tận dụng lợi ích của công nghệ mới mà vẫn giữ được khả năng kiểm soát và hạn chế rủi ro tiềm ẩn.
Thiết lập chuẩn mực và quy định quốc tế: Cần có một bộ quy tắc ứng xử và tiêu chuẩn quốc tế để điều chỉnh việc phát triển và ứng dụng công nghệ. Việc này giúp đảm bảo rằng tất cả các quốc gia và tác nhân đều tuân thủ một khung pháp lý chung, giảm thiểu nguy cơ công nghệ bị lạm dụng.
Tăng cường năng lực giám sát và đánh giá rủi ro: Các cơ quan quản lý cần được trang bị công cụ và kiến thức cập nhật để có thể giám sát chặt chẽ sự phát triển công nghệ và đánh giá rủi ro một cách chính xác. Điều này đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các nhà khoa học, kỹ sư, và chuyên gia chính sách.
Tạo ra một hệ thống phản hồi linh hoạt: Phát triển một hệ thống có khả năng phản ứng nhanh chóng và linh hoạt với các thách thức và cơ hội mới mà công nghệ mang lại. Điều này bao gồm việc có sẵn các kế hoạch hành động và quy trình điều chỉnh phù hợp khi có sự kiện không mong muốn xảy ra.
Thúc đẩy sự hiểu biết và giáo dục: Tăng cường nâng cao nhận thức và kiến thức về công nghệ mới trong toàn xã hội, giúp công chúng hiểu về cả lợi ích và rủi ro tiềm ẩn. Việc giáo dục công chúng cũng giúp tạo ra một nền tảng ủng hộ mạnh mẽ cho các biện pháp quản lý và kiểm soát công nghệ.
Khuyến khích sự đổi mới an toàn: Thúc đẩy sự đổi mới trong khi vẫn đặt an toàn và bền vững làm ưu tiên hàng đầu. Điều này bao gồm việc khuyến khích phát triển công nghệ theo hướng giảm thiểu rủi ro và tăng cường tính an toàn.
Bằng cách tích hợp những yếu tố trên, xã hội có thể không chỉ kiểm soát mà còn hướng dẫn sự phát triển của công nghệ theo cách có ích và bền vững, giảm thiểu những tác động tiêu cực trong khi vẫn tận dụng được tiềm năng to lớn mà nó mang lại.